نقش عدم قطعیت پیش‌بینی جریان ورودی در بهره‌برداری بهینه از مخازن

در این مقاله انواع مدل‌های برنامه‌ریزی پویای استوکاستیک (SDP)1 و همچنین برنامه‌ریزی پویای قطعی (DP)2 برای سد مخزنی چندمنظوره دز واقع در جنوب غربی ایران ارائه و مقایسه شده‌اند. ارزیابی نقش پیش‌بینی جریان ورودی در بهره‌برداری بهینه از مخازن، با استفاده از دو نوع مدل برنامه‌ریزی پویای استوکاستیک صورت گرفته است. مدل‌های SDP از نظر نوع متغیر حالت جریان ورودی و به‌کارگیری احتمال شرطی و یا غیرشرطی با هم تفاوت دارند. برای بررسی سیاستهای بهینه به‌دست آمده از مدل‌های مختلف، از مدل شبیه‌سازی استفاده شده است. جهت این منظور و برای مقایسه نتایج حاصل از آن از میانگین پارامترهای مختلف بهره‌برداری و معیارهای ارزیابی از قبیل اعتمادپذیری، برگشت‌پذیری و آسیب‌پذیری استفاده شده است. در دو مدل SDP که متغیر حالت هیدرولوژیکی جریان ورودی دوره فعلی را به‌جای جریان ورودی دوره قبل به‌کار می‌برند، با استفاده از جریانهای پیش‌بینی شده و مشاهده شده، شبیه‌سازی به‌هنگام انجام شد و همچنین تاثیر دقت پیش‌بینی و انواع روش‌های مختلف پیش‌بینی جریان در بهره‌برداری از مخزن، مورد مطالعه قرار گرفته است. تابع هدف به صورت کلی، حداقل‌سازی مجموع مربعات انحراف دو‌طرفه از خروجی و ذخیره مطلوب در نظر گرفته‌ شده است. این تحقیق نشان می‌دهد که عدم توجه به موضوع پیش‌بینی در مدل‌‌هایی که نیاز به پیش‌بینی جریان دارند و معلوم فرض کردن داده‌ها، نتایجی پرخطا و به دور از واقعیت داشته و فرد را در انتخاب نوع مدل دچار اشتباه می‌کند. از طرف دیگر دقت پیش‌بینی‌ها تاثیر بسزایی در بهره‌برداری بهینه از مخازن دارد.